ค่านิยมเกี่ยวกับการกวดวิชา

                ปีที่ผ่านมาถ้าเอ่ยถึง การกวดวิชา คงปฏิเสธไม่ได้ว่าเป็น การเรียน มีกระแสนิยมอย่างมาก โรงเรียนกวดวิชาดัง ๆ จะเป็นที่รู้จักในหมู่พ่อแม่ผู้ปกครองและนักเรียนได้รับความนิยมอย่างมากในกลุ่มนักเรียน ถ้าวันนี้ใครไม่ เรียนกวดวิชา อาจจะพูดได้ว่า “เชย” ไปแล้วแน่ ๆ

“วันหยุดนี้ลูกมีเรียนวิชาภาษาไทยสังคม ประวัติศาสตร์ ตอนบ่ายมีเรียนคณิตศาสตร์ เนื้อหาเกินหลักสูตร 1 ชั้นปีให้เก่งกว่าเพื่อนในชั้น พอสี่โมงต้องไป เรียนภาษาอังกฤษ ตามด้วยฟิสิกช์ เคมี ชีวะ ต่อคะ” คำพูดเช่นตัวอย่างข้างต้นนี้กลายเป็นคำพูดติดปากของผู้ปกครองส่วนใหญ่ในปัจจุบันนี้เสียแล้ว

สำหรับเด็กทั่วไป การเรียนกวดวิชาอาจเป็นเรื่องที่ยังไม่ค่อยมีความสำคัญเท่าไรนัก อาจจะเรียนสัก หนึ่งหรือสองวิชาเพื่อเป็นการเสริมเนื้อหาที่ไม่เข้าใจจริง ๆ หรือบางครั้งก็เรียนกวดวิชาเพราะเพื่อนเรียนกันหมด เลยอยากเรียนบ้าง

หากเป็นกรณีของเด็กที่มีเป้าหมายเรียนต่อมหาวิทยาลัยชั้นนำหรือสอบเข้าโรงเรียนที่มีชื่อเสียงโด่งดังระดับประเทศ การเรียนกวดวิชาจะถือเป็นเรื่องสำคัญชนิดที่ขาดไม่ได้เลยทีเดียว บ้างพูดว่าเดี๋ยวจะเก่งสู้คนอื่นไม่ได้ บ้างก็พูดว่าการสอนของโรงเรียนดีไม่พอ ทำให้ด้อยกว่าเด็กโรงเรียนอื่น และมีบางครั้งที่เรียนกวดวิชาหลายๆ สถาบันเพื่อ ต้องการย้ำข้อมูลให้แน่นไม่มีตกหล่น เช่น เรียนคณิตศาสตร์กับสถานกวดวิชา สักห้าหรือหกสถาบันในเวลาเดียวกันเพื่อจะได้ทำโจทย์ที่หลากหลาย เป็นต้น

ทั้งนี้การเข้าเรียนกวดวิชานั้น จะมากหรือน้อย โดยส่วนมากมักจะขึ้นอยู่ กับปัจจัยด้านฐานะการเงินของผู้ปกครอง หากมีทุนทรัพย์มาก ก็อาจเรียนได้มากหน่อย หรือในกรณีที่มีน้อยก็มักจะกลัวว่าลูกจะได้เรียนน้อย เก่งไม่เท่าเพื่อน จึงต้องกระเสือกกระสนพยายาม หาทุนเพิ่ม เพื่อจะได้ส่งลูกไปเรียนกวดวิชาที่ดังๆ แพง ๆ เหมือนลูกคนอื่น โดยไม่ได้ตระหนักถึงคำถามที่สำคัญว่าอะไร คือสาเหตุที่แท้จริงในการกวดวิชาและการกวดวิชาทำให้เก่งขึ้นได้จริงหรือ

มีบางท่านเคยให้ความเห็นว่า การเรียนในโรงเรียนเป็นเหมือนอาหารหลัก ซึ่งให้ความรู้พื้นฐานแก่เด็กเพื่อจะได้นำไปประยุกต์ใช้ในชีวิต ขณะที่การกวดวิชาเป็นเหมือนการให้วิตามินเสริมกับนักเรียน เพราะเป็นความรวบรัดและเข้มข้น ถ้าเด็กมีพื้นฐานความรู้ไม่ดีถึงจะกวดวิชาก็ไม่ส่งผลดีต่อตัวเด็ก และต้องยอมรับว่าการกวดวิชามีผลต่อสุขภาพจิตของเด็ก เพราะจะจำกัดกรอบความคิดของเด็กในขณะที่ควรคิดได้มากกว่านั้น ทำให้ไม่มีเวลาทบทวนหนังสือ และจะทำให้เหนื่อยมาก

แต่ถึงแม้การกวดวิชาจะมีผลเสียทั้งต่อสุขภาพร่างกายและสุขภาพจิตของนักเรียน ผลสำรวจทั่วประเทศไทยกลับพบว่ามีนักเรียนเรียนกวดวิชามากถึงกว่าถึงร้อยละ30 (สวนดุสิตโพล  2547) ซึ่งถือว่าค่อนข้างสูง และนักเรียนที่กวดวิชาเกือบทุกคนจะใช้เวลาในการกวดวิชา มากถึงอาทิตย์ละ6 – 10 ชั่วโมง เมื่อถามหาสาเหตุในการเลือกที่จะเหนื่อยถึงขนาดนี้ เด็กส่วนใหญ่มักจะตอบว่ากลัวไม่เก่ง ฉะนั้น หากมองย้อนกลับมาดู อะไรคือสิ่งที่ทำให้เด็กนักเรียนกลัวว่าตนเองจะไม่เก่ง ทั้งๆ ที่เด็กทุกคนก็เข้ารับการศึกษาในห้องเรียนเหมือนกัน ระบบการสอนก็เหมือนกันทั้งประเทศ แล้วจะกลัวไม่เก่งกันทำไม

ในมุมมองของนักเรียนหรือบุคคลทั่วไป การได้เข้าศึกษาในสถาบันอุดมศึกษา  จำเป็นต้องผ่านกระบวนการสอบวัดความรู้ฯ หรือการสอบเข้ามหาวิทยาลัย ถือเป็นความภาคภูมิใจและความสำเร็จในชีวิตขั้นหนึ่ง อีกทั้งความเชื่อมั่นว่าภายหลังสำเร็จการศึกษาระดับอุดมศึกษาแล้ว จะนำมาซึ่งหน้าที่การงานและผลตอบแทนที่ดีกว่า

                แรงจูงใจ นี้ยังผลักดันให้ทุกคนมีความพยายามสะสมความรู้ความสามารถ เพื่อให้ผ่านการคัดเลือกเข้าศึกษาต่อในระดับอุดมศึกษาให้ได้ หนทางหนึ่งที่นักเรียนส่วนใหญ่เลือกปฏิบัติเพื่อเพิ่มโอกาสในการสอบเข้า คือการเรียนกวดวิชาเพิ่มเติมนอกเหนือจากการเรียนปกติในชั้นเรียน โดยเหตุผลที่ผู้เรียนกวดวิชาให้ไว้กับสวนดุสิตโพล (2547) คือ เพื่อเพิ่มเติมความรู้นอกเหนือจากการเรียนในโรงเรียน เป็นการช่วยทบทวนความรู้ ช่วยสรุปเนื้อหาให้เข้าใจมากขึ้นจากที่เรียนในชั้นเรียน สร้างความมั่นใจในการสอบเพื่อเพิ่มคะแนนในโรงเรียน และ ได้เทคนิควิธีการคิด การช่วยจำหลายแบบที่ช่วยในการทำข้อสอบ ซึ่งสอดคล้องกับเหตุผลที่ปรากฏในงานของ ไพฑูรย์ สินลารัตน์ (2545) เรื่องการกวดวิชาระดับมัธยมศึกษาตอนปลายในประเทศไทยว่า การกวดวิชาช่วยให้การเรียนดีขึ้น ช่วยในการสอบเข้าศึกษาต่อ ด้วยการแก้ไขข้อบกพร่องหรือเพิ่มเติมเนื้อหา อีกทั้งเพื่อเตรียมตัวล่วงหน้าก่อนการเรียนในชั้นเรียน

 ไพฑูรย์ ยังพบว่าแต่ละปีมีนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนปลายกวดวิชาประมาณ 3.3 แสนคน หรือประมาณร้อยละ 30 ของนักเรียนทั้งหมด มีเงินหมุนเวียนในธุรกิจกวดวิชาประมาณ 1,000 ล้านบาทต่อภาคเรียน ซึ่งเมื่อรวมกับค่าใช้จ่ายอื่น ๆ เช่น ค่าเดินทางจะคิดได้เป็นประมาณ 3,200 ล้านบาทต่อปี

               บางประเทศใหญ่ ๆ อย่างญี่ปุ่นพบว่าความรู้ความสามารถที่มากขึ้น ย่อมส่งผลให้สามารถผลิตองค์ความรู้ใหม่ได้มากขึ้นและรวดเร็วขึ้น และยังผลให้เศรษฐกิจของประเทศนั้นเจริญเติบโตขึ้นอย่างรวดเร็ว ประเทศที่มีการกวดวิชาสูงล้วนเป็นประเทศที่ประสบความสำเร็จทางเศรษฐกิจและมีการพัฒนาอย่างรวดเร็วในช่วงเวลาที่ผ่านมา และเนื่องจากการเรียนกวดวิชามีขนาดค่อนข้างใหญ่ในระบบเศรษฐกิจดังกล่าว ทั้งที่รัฐบาลได้ใช้งบประมาณจำนวนมากเพื่อให้บริการการศึกษาขั้นพื้นฐานอยู่แล้ว จึงเกิดเป็นคำถามว่า การกวดวิชานั้นมีความสำคัญต่อความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจหรือไม่